Outlook 2026 by Publique

ACHTERGROND

Die maatschappelijke positionering wordt steeds belangrijker, ziet ook Mulder. “Fes tivals worden vaak nog gezien als leuke extra’s, als luxe. Maar ze vervullen een belangrijke sociale functie. Ze brengen mensen samen, verlagen drempels tussen groepen en geven steden identiteit. Als je dat beter kunt onderbouwen, wordt het gesprek met overheden ook anders.” Mulder pleit ervoor om die waarde beter te meten en te communiceren. “Iedereen voelt dat een festival iets oplevert, maar we maken het te weinig concreet. Zolang we dat niet doen, blijft het lastig om structurele steun te rechtvaardigen.” Bezuinigen: waar wel, waar niet? Aan de kostenkant staan organisatoren voor lastige keuzes. Want als alles duurder wordt, moet er ergens gesneden worden. Maar waar? “Bezuinigen op de verkeerde plek kan funest zijn”, waarschuwt Schans. “Als je min der aansprekende artiesten boekt, kan dat direct effect hebben op je kaartverkoop.” Dat effect wordt vaak onderschat. “Bezoe kers zijn verwend geraakt. Ze hebben keuze te over.” De kernvraag is steeds: wat raakt aan je identiteit en wat niet? Schans: “Festivals die hun kern goed kennen, kunnen daar bewus ter keuzes in maken. Die weten: hier mogen we niet aan komen, daar kunnen we schui ven.” Waar alle drie de gesprekspartners opval lend eensgezind over zijn, is het belang van samenwerking. “Grote partijen doen dit al jaren”, zegt Mulder. “Ze bundelen inkoop, ken nis en netwerken. Kleine festivals zouden dat op hun eigen schaal ook moeten doen.” Denk aan gezamenlijke inkoop van tenten, podia of bekers, of het delen van een festi valterrein dat meerdere weekenden wordt gebruikt. Hij vertelt dat Amsterdamse festivalor ganisatoren, met name kleinere en vaak wijkgerichte festivals, hebben ingezien dat ze individueel te kwetsbaar zijn geworden. Daarom zijn ongeveer 25 organisaties bij elkaar gekomen om samen op te trekken. Aanleiding was dat veel van deze festivals steeds verder moesten terugschalen in programmering en productie, terwijl hun Samenwerking als overlevingsstrategie

VOORBEELD VAN VERKEERD BEZUINIGEN Martijn Mulder illustreert hoe gevoelig programmering is met een persoonlijk voorbeeld uit Breda. Hij is betrokken bij poppodium Mezz, dat al zo’n twintig jaar het klein schalige festival ‘Ik Zie U Graag’ organiseert, gericht op Vlaamse acts. Het festival was jarenlang stabiel, maar onder financiële druk werd vorig jaar besloten om het programma volledig te vullen met opkomende Vlaamse artiesten, zonder grotere of herkenbare namen. Dat bleek een misrekening want de kaartverkoop zakte fors in en het jaar erop werd die keuze deels teruggedraaid. Volgens Mulder laat dit zien hoe riskant ‘verkeerd bezuinigen’ kan zijn bij kleinere festivals.

inkomsten moeten uit horeca, sponsoring en subsidie komen. Tegelijkertijd groeit de lijst met eisen waar aan het evenement moet voldoen. “Het probleem is niet alleen dat alles duurder wordt”, benadrukt Bouwmeister. “Het zit vooral in de aanvullende regelgeving. Veilig heid, duurzaamheid, milieu – allemaal terecht – maar het geld komt niet automatisch mee.” Die extra eisen komen vaak gaandeweg het proces, terwijl de begroting al lang is vast gesteld. “Dan moet je het ergens anders vandaan halen.” Dat dwingt organisatoren tot creatieve oplossingen. Een voorbeeld is het beker systeem, waarbij bezoekers bij hun eerste drankje een toeslag betalen. “Dat geld gebruiken we deels om recycling te verbe teren, deels om financiële gaten te dichten”, legt Bouwmeister uit. “Dat werkt, maar het is ook spannend. Je moet het goed uitleggen, anders voelt het voor bezoekers als een ver kapte prijsverhoging.” De waarde van betekenis Ook is het belangrijk om het verhaal achter het festival te communiceren, stelt Bouw meister. “Wij willen meer zijn dan muziek en bier. We hebben onszelf drie maatschap pelijke ambities gesteld: feesten voor iedereen, duurzaamheid en het laten zien waar Nijmegen trots op is.” Die ambities zijn niet vrijblijvend. Ze bepalen hoe het programma eruitziet, met wie wordt samengewerkt en waar subsidie voor wordt verkregen.

62